Aşı Takvimi Hakkında Sık Sorulan Sorular
Aşı Takvimi Hakkında Sık Sorulan Sorular
Aşılar, çocukları ciddi ve hayatı tehdit edebilen bulaşıcı hastalıklardan koruyan en etkili koruyucu sağlık uygulamalarından biridir. Buna rağmen aşılar hakkında ebeveynlerin aklında birçok soru işareti bulunmaktadır. Bu yazıda, aşı takvimiyle ilgili en sık sorulan soruları bilimsel veriler ışığında ele aldık.
1) Aşı Takvimi Nedir, Neden Önemlidir?
Aşı takvimi, çocukların doğumdan itibaren belirli yaşlarda hangi aşıları olması gerektiğini gösteren bilimsel bir plandır. Bu takvim, çocukların bağışıklık sisteminin gelişim süreci dikkate alınarak hazırlanır.
Düzenli uygulanan aşılar sayesinde:
- Çocuklar ciddi enfeksiyonlardan korunur
- Salgın hastalıkların yayılması önlenir
- Toplum bağışıklığı sağlanır
Aşı takvimine uyum, çocukların sağlıklı büyüme ve gelişimi için kritik öneme sahiptir.
2) Aşılar Güvenli mi?
Evet, aşılar güvenlidir. Ruhsatlı aşılar, uzun süreli klinik çalışmalardan geçer ve piyasaya çıktıktan sonra da sürekli olarak izlenir.
Görülebilen yan etkiler genellikle:
- Hafif ateş
- Enjeksiyon yerinde kızarıklık veya hassasiyet
gibi hafif ve geçici durumlardır. Aşıyla önlenebilir hastalıkların yol açabileceği riskler, aşıların olası yan etkilerinden çok daha fazladır.
3) Aşılar Aynı Gün Yapılabilir mi?
Çoğu aşı aynı gün güvenle uygulanabilir. Bu durum bağışıklık sistemine zarar vermez, aksine aşı takvimine uyumu kolaylaştırır.
⚠️ Ancak:
Canlı aşılar, özellikle cilt içine uygulananlar;
- Ya aynı anda yapılmalı
- Ya da aralarında en az 1 ay olmalıdır.
Bu konuda hekim değerlendirmesi önemlidir.
4) Aşı Sonrası Ateş Normal mi?
Evet. Aşıdan sonra görülen:
- Hafif ateş
- Huzursuzluk
- Halsizlik
normal kabul edilir ve genellikle 24–48 saat içinde kendiliğinden geçer. Ateş yüksek seyrediyorsa veya uzun sürüyorsa sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
5) Aşı Gecikirse Ne Olur?
Aşı geciktiğinde:
- Aşıya yeniden başlanmaz
- Kaldığı yerden devam edilir.
Ancak gecikme, çocuğun hastalıklara karşı korunmasız kaldığı süreyi uzatır. Aşıların ertelenmesi veya takvime uyulmaması, enfeksiyon riskini artırır.
6) Hastayken Aşı Yapılır mı?
- Hafif enfeksiyonlar (nezle, hafif öksürük gibi) genellikle aşıya engel değildir.
- Yüksek ateşli veya ciddi hastalık durumlarında aşı ertelenebilir.
Bu durumda karar, mutlaka hekim değerlendirmesiyle verilmelidir.
7) Özel (Ücretli) Aşılar Gerekli mi?
Rutin takvim dışında yer alan bazı aşılar:
- Rota
- Menenjit
- HPV
gibi hastalıklara karşı ek koruma sağlar. Bu aşıların gerekliliği:
- Çocuğun yaşı
- Risk durumu
- Yaşam koşulları
göz önünde bulundurularak değerlendirilmelidir.
8) Aşılar Otizme Yol Açar mı?
Hayır.
Bilimsel araştırmalar, aşılar ile otizm arasında nedensel bir ilişki olmadığını açık ve net şekilde ortaya koymuştur. Bu iddia, bilimsel geçerliliği olmayan yanlış bir inanıştır.
Sonuç
Aşılar, çocuk sağlığını korumanın en güvenilir ve etkili yollarından biridir. Doğru bilgiyle hareket etmek, çocukları hem bireysel hem de toplumsal düzeyde ciddi hastalıklardan korur. Aşılarla ilgili tereddüt durumunda mutlaka sağlık profesyonellerine danışılmalıdır.
Kaynaklar
Uzm. Dr.
Sevil Öztürk